W – Boeiboek

waarover, over wie
Het is waarover bij zaken, over wie bij personen: waarover spraken zij? Kijk, daar zijn die redacteuren over wie zo veel wordt geroddeld.

waarvan, van wie
Waarvan gebruiken bij zaken: twintig laptops, waarvan de helft zwaar verouderd. Van wie gebruiken bij personen: dertig redacteuren, van wie er tien een laptop hebben.

Waddeneilanden
Met hoofdletter. Het is een geografische eigennaam. Afgekort als de Wadden. schrijf je over een wad in de betekenis van een doorlaatbare plaats, dan schrijf je het zonder hoofdletter: het wad, de wadden.

Wageningen UR (WUR)
Wageningen University en onderzoeksinstituten zijn vanaf 1 september 2016 één merk: ‘Wageningen University & Research’. De onderzoeksinstituten Alterra, LEI, Imares en Central Veterinary Institute hanteren voortaan de namen ‘Wageningen Environmental Research’, ‘Wageningen Economic Research’, ‘Wageningen Marine Research’ en ‘Wageningen Bioveterinary Research’.
Wageningen University is al in 1998 gefuseerd met de onderzoeksinstituten die in Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO) verenigd zijn. Wageningen University & Research loopt in de wetenschappelijke wereld voorop met de combinatie van onderwijs, fundamenteel onderzoek en praktijkgericht onderzoek in samenwerking met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Door zich als één organisatie te presenteren, wil Wageningen University & Research (WUR) beter duidelijk maken waar zij voor staat: een combinatie van een universiteit en marktgerichte researchinstituten die zowel in Nederland als internationaal uniek is.
Juridisch blijft de structuur van de organisatie gelijk. Wageningen University behoudt zijn huidige juridische naam en de Stichting Landbouwkundig Onderzoek (Stichting DLO) krijgt de juridische naam Stichting Wageningen Research.
RIKILT behoudt in verband met lopende fusiebespreking voorlopig de huidige naam en combineert deze met de nieuwe merknaam Wageningen University & Research.
Schrijf Wageningen University & Research de eerste keer in een artikel voluit, daarna mag er worden afgekort tot WUR.
De naamsveranderingen op een rij:

Oud »»»»»» Nieuw
LEI »»»»»»»»» Wageningen Economic Research (WEcR)
Alterra »»»»» Wageningen Environmental Research (WER)
Central Veterinary Institute »»»»»»»»» Wageningen Bioveterinary Research
Livestock Research »»»»»»»»» Wageningen Livestock Research
Food & Biobased Research »»» Wageningen Food & Biobased Research
PPO en PRI »» Wageningen Plant Research
IMARES »»»»»» Wageningen Marine Research
Wageningen Academy »»»»»»» Wageningen Academy

» Wageningen University & Research

warmte-krachtkoppeling
Warmte-krachtkoppeling (met koppelteken). Afkorting in onderkast: wkk. De verbinding van warmte-energie met elektrische energie.

wat, dat
In spreektaal wordt het onderscheid tussen wat en dat nauwelijks gehanteerd. Er is wel degelijk een betekenisverschil tussen wat of dat:
– Hij veranderde het voorstel, wat we goed vonden.
– Hij veranderde het voorstel dat we goed vonden.
Wat slaat in de eerste zin terug op de hele voorafgaande zin. Dat slaat in de tweede zin op ‘voorstel’. Bij twijfel tussen dat en wat biedt een ezelsbruggetje doorgaans uitkomst: als het woord dat of wat kan worden vervangen door hetgeen, is het altijd wat, kan dat niet, schrijf dan dat.

’Wat’ gebruiken we in de volgende drie gevallen:
1. Na een onbepaald woord als iets, alles of enige: ik zoek iets wat in de keuken bruikbaar is.
2. Als ‘wat’ terugslaat op een hele zin: veel onderdelen van het nieuwe redactionele systeem stellen teleur, wat alle gebruikers beamen.
3. Na een (zelfstandig gebruikte) overtreffende trap. En dat was het ergste wat me ooit is overkomen. Maar: dit is het mooiste boek dat ik heb gelezen.

’Dat’ gebruiken we uitsluitend als het betrekking heeft op een het-woord in het enkelvoud: het overleg dat volgende week plaatsvindt, begint om 12.00 uur.

Voormalig eindredacteur van Boerderij, Ton Velthuysen, sprak enkele marktredacteuren veelvuldig aan op het gebruik van wat als stoplap. Hij noemde hen ‘watjes’. De varkensprijs is wat gezakt, er komt wat beweging in de markt. Wat kan hier achterwege blijven.

we
Het gebruik van ‘we’ is alleen in citaten en in commentaren toegestaan. Voor ‘ik’ geldt hetzelfde. We schrijven ook niet ‘ons land’, maar Nederland.

web
Verkorting van worldwide web (www), onderdeel van internet. Webtelefonie, webtelevisie.

weekeinde
Verdient de voorkeur boven weekend, maar gebruik het niet geforceerd; dus niet: weekeindetrip, maar gewoon een weekendtrip naar Parijs.

weids/wijd
Een kledingstuk is wijd, een uitzicht weids.

weiden/wijden
Priesters worden gewijd, schapen geweid.

weleens, wel eens
Weleens gebruiken we in de betekenis van ‘ooit’, ‘soms’ of ‘best’. In de allerletterlijkste betekenis zijn het twee woorden: ‘Ik ben het wel eens met deze oplossing.’

werkeloos, werkloos
Iemand die uit eigener beweging niets doet, is werkeloos. Iemand die geen werk heeft, is werkloos. Terwijl de werkloze vrouw in het water lag te spartelen, keken zeker dertig mannen werkeloos toe.

Westen/westen
Als richtingsaanduiding (windrichting) onderkast, als geografisch begrip met beginkaptiaal: de journalisten reisden af naar het regenachtige westen. In het Westen van Nederland wordt niet veel geschaatst. Het Westen voelt zich al jaren superieur.

wetten en regelingen
Hoofdletters als de officiële naam wordt bedoeld. Wet Herstructurering Varkenshouderij (WHV), maar ook: herstructureringswet. In heel veel gevallen is dus geen hoofdletter nodig, want meestal verwijs je naar een wet via de populaire naam. Voorbeelden: de bijstandswet, de verplaatsingswet, de ammoniakwet. Maar ook: de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (WVO).
Algemene Maatregel van Bestuur wordt afgekort tot AMvB. Dus: AMvB-Huisvesting, etc.

wijd/weids
Een kledingstuk is wijd, een uitzicht weids.

wijden/weiden
Priesters worden gewijd, schapen geweid.

woestaantrekkelijk
Eén woord, zonder koppelteken. Samenstelling van woest en aantrekkelijk. Samenstellingen worden in het Nederlands altijd aan elkaar geschreven, om aan te geven dat de woorden bij elkaar horen.

WOZ
Wet waardering onroerende zaken, afgekort WOZ. Je spreekt over de WOZ-waarde van onroerend goed. Gemeenten sturen jaarlijks een WOZ-beschikking waarin de waarde van een pand of grond is vastgesteld.